Alexander Techniek Centrum Amsterdam

In 1943 werd ik geboren in Swaziland, Zuidelijk Afrika. Weidse luchten en een levendig gemeenschapsgevoel vormden de achtergrond van een zorgeloze jeugd gevuld met paardrijden, verkleed- en toneelspelletjes. In mijn tienerjaren groeide het besef van de raciale ongelijkheid in Zuidelijk Afrika. Dat leidde tot een rusteloze zoektocht naar mijn eigen identiteit en een ontluikende interesse in theater.

Aan de Universiteit van Kaapstad behaalde ik mijn BA in Engels en een diploma in Voordracht en Theater; maar de meeste tijd en energie wijdde ik aan beweging, dans en theatermaken bij de drama-afdeling van de universiteit. De politieke situatie in Zuid-Afrika voelde te instabiel en de kunstscene in Kaapstad te beperkt, en ik vertrok naar Europa om daar nieuwe ervaringen op te doen. Ik studeerde drie jaar bij Sigurd Leeder in Londen en Zwitserland en gaf bewegings- en improvisatieles aan de Royal Academy of Dramatic Art (RADA) in Londen.

Afrika bleef trekken, en ik ging terug naar Kaapstad om daar les te geven aan de universiteit. Ik doceerde aan de afdeling Drama, regisseerde klassieke toneelstukken en ontwikkelde vele experimentele theaterproducties. Ik leidde een theatergroep in Guguletu, een zwarte township net buiten de stad, totdat mijn toegangspas werd geblokkeerd door de regering. Ik was razend en voelde me gekortwiekt door het regime. Toen in 1972 mijn dochter werd geboren, besloten haar vader en ik dat de apartheid in Zuid-Afrika de vrije, onbevooroordeelde opvoeding van een kind in de weg stond; we keerden nog datzelfde jaar terug naar Europa.
Stacks Image 9494

Ik ging terug naar RADA om les te geven en regisseerde voorstellingen, zowel binnen als buiten de academie – onder andere bij het Vanbrugh Theatre, het Almost Free Theatre and het Royal Court Theatre. Daarnaast leidde ik mijn eigen groep, Methylated Spirits, waarmee ik door Europa tourde. Omdat ik nog steeds een zekere impasse in mijn eigen ontwikkeling ervoer, besloot ik buiten mijn eigen werkterrein verder te zoeken. Nadat ik drie jaar lang tai chi studeerde bij meester Chu, opende Alexandertechniek uiteindelijk de deur naar nieuwe inzichten in denk- en gevoelspatronen, die ik graag verder wilde uitdiepen door mijzelf om te scholen tot Alexandertechniekdocent. Ik had het voorrecht te worden toegelaten tot het Constructive Teaching Centre van Walter and Dilys Carrington.

Dit was ook de periode waarin ik danser en choreograaf Paul Versteeg leren kennen, die ook bij de Carringtons in opleiding ging. We werkten samen, doceerden samen en traden samen op, en studeerden in respectievelijk 1983 en 1984 af.

Paul en ik verdiepten ons in verschillende bewegingsvormen, zoals Bothmer-gymnastiek, euritmie en tai chi.
In de workshops en performances die we overal in Europa gaven, zochten we naar manieren om Alexandertechniek te integreren in theater en beweging, en probeerden we nieuwe initiatieven uit in een zoektocht naar eenvoud. In de shows van ons duo Baraka betrokken we vaak workshopdeelnemers en verwerkten we ideeën die we in de workshops hadden ontwikkeld.

Intussen ontmoetten we de Zweedse muzikant, zanger, schilder en uitmuntend pedagoog Per Ahlbom. We lieten onze carrières bij RADA, Drama Centre, East 15 and ALRA in Londen achter ons om met hem te kunnen werken en studeren in het Zweedse Járna. Het werd een bijzonder vruchtbare tijd, waarin we met kinderen werkten en euritmie, architectuur, tuinieren en zang verkenden. Het was een zoektocht naar eenvoud en ‘zijn’.

In diezelfde periode onderzochten we met een kleine groep acteurs de theatermogelijkheden van de Alexandertechniek en ontwikkelden we de theaterproductie Orpheus, waarmee we door Europa trokken.

Op uitnodiging van het Williams College, Massachusetts, vertrokken we voor anderhalf jaar naar de Verenigde Staten om er Alexandertechniek, Theatre 101, beweging en improvisatie te doceren. Ook regisseerden we er Quad van Samuel Beckett en Conference of the Birds van Peter Brook, naar het epische gedicht van Farid ud-Din Attar.

Op een moment waarop we zowel geografisch als innerlijk een beslissing moesten nemen, vloeide de oplossing voort uit de vraag: “Wat willen we níet?” Alexandertechniek was de constante factor, de rode draad gebleken. We besloten niet langer te zoeken naar manieren om Alexandertechniek toe te passen op theatermaken, maar om theater te verwezenlijken binnen de Alexandertechniek!

We startten het Alexander Technique Centre Amsterdam, een lerarenopleiding en privépraktijk in 1994. En inmiddels hebben we in de afgelopen decennia meer dan tachtig docenten Alexandertechniek uit alle windrichtingen en achtergronden opgeleid.

Ook in deze periode bleef en blijft theater een rol spelen. In een video-interview voor de opera After Life van Michel van der Aa kreeg ik de kans om mijn persoonlijke en professionele worstelingen met elkaar te verenigen en mij te verzoenen met de dilemma’s van menselijke gedragingen, inclusief ongelijkheid en discriminatie. Ik kon mijn relatie met Afrika en de Alexandertechniek ‘full circle’ met elkaar in verbinding brengen.

The Road Not Taken is een theaterproductie die Paul en ik schreven en uitvoerden voor de 8e internationale congres van Alexander-docenten in 2008. Hierin lieten we zien hoe beweging, acteren en poëzie vanuit de Alexander-principes een artistiek geheel kunnen vormen.